Literatuuronderzoek 1

Onderzoeksverslag: Virtual reality in het geschiedenisonderwijs

student: R.Monsees HAN  Studierichting: voltijd geschiedenisopleiding.

Hoofdvraag:
Hoe kan virtual reality bij een geschiedenisles toegepast worden om ervaringsleren over het Colosseum bij onderwijsassistenten niveau vier leerjaar drie te bevorderen?

Deelvragen:
  Hoe kan mijn virtual reality les eruitzien op basis van criteria aangedragen door experts en     literatuur?
  Wat zijn de ervaringen van de leerlingen over de les met virtual reality?

  Hoe heeft de docent de les met virtual reality ervaren?

Uit een Zweeds onderzoek naar het gebruik van virtual reality bij de bestudering van het heelal is er gebleken dat een merendeel van de studenten positief tegenover het gebruik van virtual reality staat als leermiddel (Hussein, 2015).

Een leerlinge uit het onderzoek zegt hierover het volgende:” Since a lot of people learn better with emotions, so here when you see the earth you can instantly associate it and might help you learn better, it’s really nice’’. Zij ziet duidelijk de voordelen in van het leren met virtual reality, dit zorgt ervoor dat er makkelijker associaties komen bij de lesstof.

Virtual reality kan voldoen aan een van de basisbehoeften van leerlingen namelijk autonomie (Geerts & van Kralingen, 2014). In een virtuele wereld kunnen de leerlingen zelf kiezen wanneer zijn naar bepaalde plekken gaan of bepaalde informatie tot zich nemen, zij houden de controle in plaats dat zij een filmpje moeten volgen. Dit is een van de drie pijlers voor een krachtige leeromgeving waarin leerlingen prettig kunnen leren

Specifiek voor het vak geschiedenis kan virtual reality een enorm voordeel hebben: het is door middel van virtual reality mogelijk om overal ter wereld rond te gaan kijken (Pijpers, 2016). De mogelijkheid om op een ‘realistische’ manier een gebouw of een gebeurtenis te kunnen ervaren heeft hierbij een meerwaarde.

Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat virtual reality het empathisch vermogen beter ontwikkeld (Pijpers, 2016).

Door middel van een virtual reality app konden mensen zien wat de leefomstandigheden zijn van kind vluchtelingen in de oorlogsgebieden in Syrië. Juist deze virtual reality kijkers bleken veel meer mee te leven en meer begrip te tonen dan de mensen die het filmpje alleen maar via een beeldscherm hadden gezien.

De impact van deze filmpjes op mensen zijn een potentiële meerwaarde om virtual reality bij het (geschiedenis)onderwijs te betrekken.

De Belgische pedagoog Pedro de Bruyckere zegt hierover het volgende: Toch is de grote visuele impact van VR een sterke factor die kan helpen om lesstof beter tot je te nemen. Aanschouwelijkheid is een belangrijk principe in het onderwijs. Dingen zelf beleven helpt om lesstof te onthouden (Pijpers, 2016). Juist de koppeling tussen ervaring en emotie komt in de bovenstaande voorbeelden duidelijk naar voren. In de literatuur wordt dit ervaringsleren genoemd (van der Veen & van der Wal, 2011).

De Amerikaanse psycholoog Kolb is degene die als eerste heeft gesproken over de term ervaringsleren (van der Wal & van Veen, 2011), volgens hem is een concrete ervaring een duidelijke voorwaarde om kennis op te doen.

Daarbij moet wel gezegd worden dat er bij leren meer komt kijken dan alleen de ervaring mee te maken. Na deze ervaring moet er gereflecteerd worden door de lerende, dit kan gebeuren door het nadenken over verschillende perspectieven of te kijken naar observaties. Na deze reflectie moeten de nieuwe ervaringen worden geplaatst in kaders van de bestaande theorie van de leerlingen. In de laatste stap moeten de leerlingen de nieuwe theorieën gaan toepassen in nieuwe probleemsituaties. Over het algemeen is het vak geschiedenis in de les erg moeilijk te ervaren. Door middel van virtual reality is het mogelijk om de leerlingen de geschiedenis wel te laten ervaren waardoor dit een meerwaarde heeft in het geschiedenisonderwijs.

 Nadelen VR:

Vanuit het artikel ‘virtual reality in het onderwijs’ komt naar voren dat het erg gemakkelijk is om door virtual reality overbelast te worden (Pijpers, 2016).

Kolb spreekt bij het ervaringsleren over een duidelijke koppeling tussen de ervaring die een leerling opdoet en de reflectie die na deze ervaring plaats moet vinden (van der Veen & van der Wal, 2012). Een duidelijke zwakte in dit systeem is het feit dat deze reflectie van fundamenteel belang is, zonder deze reflectie is het niet mogelijk om de nieuwe begrippen of concepten te integreren en deze toe te passen. Het moet daarom voorkomen worden dat de docent onvoldoende aandacht besteedt aan de reflectie, dit kan een nadeel zijn van virtual reality in het onderwijs en dient daarom voorkomen te worden.

Een nadeel van virtual reality is dat het niet geschikt is voor iedereen. Sommige mensen ervaren namelijk het fenomeen dat motion sickness heet, mensen worden dan duizelig door virtual reality.

Het TPACK-model was het uitgangspunt; (de specifieke deskundigheid van de leraar om de kennis en de vaardigheden die bij een vak horen, op een aantrekkelijke en begrijpelijke manier te presenteren aan de leerling met behulp van ict. technische kennis, didactische kennis en inhoudelijke kennis- kennisnet, 2014)

Didactiek VR in de les in 11 stappen:

1.      Een korte terugblik van de lesstof.

2.      Korte introductie over het virtual reality programma

3.      Leerlingen krijgen uitleg over het verloop van de les

4.      Intro over inhoud van de les

5.      Strategieën oefenen met de leerlingen.

6.      Lezen van teksten (Individueel)

7.      Hierna gaan de leerlingen aan de slag met virtual reality.

8.      Wanneer leerlingen klaar zijn met hun virtual reality ervaring, dan krijgen zij reflectievragen

9.      Hierin moeten de leerlingen samenwerken om de opdracht te voltooien.

10.   Er moet aandacht zijn voor het groepsproces.

11.   De periodieke terugblik door de docent; met de leerlingen kijken naar hun eigen leerproces.

 Een belangrijk item wat uit dit onderzoek naar voren is gekomen is dat men ná de virtuele ervaring altijd moet reflecteren zodat nieuwe ervaringen geplaatst worden in kaders van de bestaande theorie van de leerlingen. Zonder deze reflectie is het niet mogelijk om de nieuwe begrippen te integreren en deze toe te passen.